Ազատ տնտեսական գոտիները (ԱՏԳ), որոնք հայտնի են նաև որպես ազատ տնտեսական տարածքներ, տարածաշրջաններ են, որոնք հատուկ նախագծված են առևտրային գործունեություն ծավալելու համար և հարկվում են այլ կերպ, քան երկրի մնացած մասը:
Հայաստանում ազատ տնտեսական գոտիների ստեղծման հիմնական նպատակ է հանդիսացել ուղղակի օտարերկրյա ներդրումների ներգրավումը, առաջադեմ տեխնոլոգիաների ներդրման միջոցով արտահանման ծավալների աճի նպաստումը, նոր աշխատատեղերի ստեղծումը, կայուն տնտեսական զարգացում ապահովելը։
Այս հոդվածում մենք կանդրադառնանք Հայաստանում ազատ տնտեսական գոտիների առավելություններին և հնարավորություններին:
Ինչպե՞ս ներդրումներ կատարել Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտում:
Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտիները հետաքրքրություն են առաջացնում ներդրողների շրջանում, քանի որ դրանցում գործում են շահավետ պայմաններ բիզնեսի զարգացման համար: ԱՏԳ-ները նպաստում են միջազգային առևտրի, արտահանման և ներդրումների խթանմանը, ինչպես նաև տնտեսական ակտիվության բարձրացմանը:
ԱՏԳ-ների առավելությունները ներառում են՝
- Հարկային արտոնություններ. ԱՏԳ-ում գործող ընկերությունները ազատվում են ավելացված արժեքի հարկից (ԱԱՀ), շահութահարկից, մաքսային վճարներից և այլ պետական վճարներից:
- Սակագնային արտոնություններ. ԱՏԳ-ում արտադրված ապրանքները կարող են ազատվել մաքսային վճարներից:
- Բարձրորակ ենթակառուցվածքներ. ԱՏԳ-ները հաճախ ունեն լավ զարգացած ենթակառուցվածքներ, որոնք ներառում են ժամանակակից կապի և լոգիստիկ համակարգեր:
- Բարձրորակ աշխատուժ. ԱՏԳ-ներում ներդրողները կարող են օգտվել հմուտ և կրթված աշխատուժից:
- Քարոզչություն և աջակցություն. Պետությունը հաճախ տրամադրում է աջակցություն և խորհրդատվություն ԱՏԳ-ում ներդրումային ծրագրեր իրականացնելիս:
Ներդրումներ կատարելով Հայաստանի ԱՏԳ-ներում, դուք կարող եք օգտվել այս բոլոր առավելություններից և ստեղծել հաջողակ բիզնես:
ՀՀ-ի ազատ տնտեսական գոտիներ
Հայաստանում գործում է 4 ԱՏԳ։ Յուրաքանչյուր գոտի սպասարկում է տնտեսության տարբեր ճյուղեր և ոլորտներ ՝ ապահովելով տարբեր ներդրումային հնարավորություններ:
«ԱԼՅԱՆՍ» ԱՏԳ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2013 թվականի հուլիսի 18-ի թիվ N785-Ա որոշմամբ «ՌԱՕ ՄԱՐՍ» ՓԲԸ և «ԵրՄՄԳՀԻ» ՓԲԸ տարածքներում ստեղծվել է «Ալյանս» ազատ տնտեսական գոտին։ Վերոնշյալ ազատ տնտեսական գոտու կազմակերպիչ է ճանաչվել «ՍԻՏՐՈՆԻԿՍ ԱՐՄԵՆԻԱ» ՓԲԸ: «Ալյանս» ազատ տնտեսական գոտու մեկնարկը տրվել է 2013 թվականի օգոստոսի 1-ին։
«Ալյանս» ազատ տնտեսական գոտին ունի բարձր և նորարական տեխնոլոգիաների արտադրության և արտահանման ուղղվածություն` էլեկտրոնիկայի, ճշգրիտ ինժեներիայի, դեղագործության և բիոտեխնոլոգիայի, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, այլընտրանքային էներգետիկայի, արտադրական դիզայնի և հեռահաղորդակցության (տվյալների/ինֆորմացիայի փոխանցման համար տեխնոլոգիական սարքավորումների, համակարգերի և նյութերի նախագծում և արտադրություն) և Հայաստանի Հանրապետության տարածքում չարտադրվող ապրանքատեսակների արտադրության ոլորտներում:
«ՄԵՐԻԴԻԱՆ» ԱՏԳ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2014 թվականի փետրվարի 27-ի թիվ 231-Ա որոշմամբ «ՄԵՐԻԴԻԱՆ ՀՈԼԴԻՆԳ» ՓԲԸ տարածքում ստեղծվել է «ՄԵՐԻԴԻԱՆ» ազատ տնտեսական գոտի: Վերոնշյալ ազատ տնտեսական գոտու կազմակերպիչ է ճանաչվել «ՄԵՐԻԴԻԱՆ ԱԶԱՏ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՏԻ» ՓԲԸ: «Մերիդիան» ազատ տնտեսական գոտու մեկնարկը տրվել է 2015 թվականի մարտի 12-ին։
Ազատ տնտեսական գոտու գործառնական տեսակը սահմանված է որպես արտադրաարդյունաբերական` ոսկերչության, ակնագործության ու ժամագործության ոլորտներում:
«ՄԵՂՐԻ» ԱՏԳ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի դեկտեմբերի 7-ի N1595-Ա որոշմամբ Սյունիքի մարզի Մեղրի համայնքում ստեղծվել է «Մեղրի» ազատ տնտեսական գոտին։ Վերոնշյալ ազատ տնտեսական գոտու կազմակերպիչ է ճանաչվել «ՄԵՂՐԻ ԱԶԱՏ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՏԻ» ՓԲԸ: «Մեղրի» ազատ տնտեսական գոտու մեկնարկը տրվել է 2017 թվականի դեկտեմբերի 15-ին։
«Մեղրի» ազատ տնտեսական գոտւ գործառնական տեսակը սահմանված է որպես արտադրաարդյունաբերական և լոգիստիկ՝ գյուղատնտեսության, մշակող արդյունաբերության, էլեկտրականության մատակարարման, առևտրի, փոխադրումների և պահեստային տնտեսության, մասնագիտական և տեխնիկական գործունեության, մշակույթի, զբոսաշրջության, զվարճությունների և հանգստի ոլորտներում:
«ԷԿՈՍ» ԱՏԳ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2018 թվականի օգոստոսի 30-ի թիվ 974-Ա որոշմամբ Կոտայքի մարզի Հրազդան քաղաքում ստեղծվել է «ԷԿՈՍ» ազատ տնտեսական գոտի: Վերոնշյալ ազատ տնտեսական գոտու կազմակերպիչ է ճանաչվել «ԷԿՈՍ» փակ բաժնետիրական ընկերությունը: «ԷԿՈՍ» ազատ տնտեսական գոտու մեկնարկը տրվել է 2019 թվականի հունվարի 21-ին։
ԱՏԳ-ի գործառնական տեսակը սահմանված է որպես արտադրական և տեխնիկակիրառական՝ բարձր և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտներում։
ԱՏԳ-ն նպատակ ունի ստեղծել նպաստավոր պայմաններ բարձր և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում արտահանման ուղղվածություն ունեցող ընկերությունների զարգացման համար, ներգրավել համաշխարհային մակարդակի բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների, ստեղծել բարձր տեխնոլոգիական ձեռնարկությունների փոխներգործության եզակի համակարգ: Նախատեսվում է ստեղծել բարձր և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում ամբողջական էկոհամակարգ, որը կներառի նաև ակսելերատոր, կրթական և հետազոտական կլաստեր:
ԱՏԳ-ի գործունեության ժամկետը նախատեսված է 25 տարի:
ԱՏԳ-ի հարկային արտոնությունները բիզնեսի համար
Համաձայն գործող օրենսդրության, Ավելացված արժեքի հարկից ազատում են ազատ տնտեսական գոտու կազմակերպչին և ազատ տնտեսական գոտու շահագործողին ծառայությունների մատուցումը, ազատ տնտեսական գոտու տարածքում ապրանքների մատակարարումը, ազատ տնտեսական գոտու շահագործողներն ազատվում են շահութահարկից և գույքահարկից, տրվում են մաքսատուրքի վճարման արտոնություններ:
Ինչպե՞ս դառնալ ազատ տնտեսական գոտու շահագործող
Ազատ տնտեսական գոտու ռեզիդենտ (շահագործող) կարող են դառնալ ՀՀ-ում գրանցված առևտրային իրավաբանական անձինք, անհատ ձեռնարկատերերը կամ մասնաճյուղերը, ինչպես նաև օտարերկրյա կազմակերպության ներկայացուցչությունները, որոնք ձեռնարկատիրական գործունեություն են իրականացնում բացառապես ազատ տնտեսական գոտում։
Ազատ տնտեսական գոտիների հիմնական կարգավորող փաստաթուղթ է հանդիսանում ԱԺ-ի կողմից 2011-ին ընդունված «Ազատ տնտեսական գոտիների մասին» օրենքը։ Համաձայն այդ օրենքի՝ ազատ տնտեսական գոտում շահագործողների թույլտվությունը տրվում է կառավարության որոշմամբ` հանձնաժողովի կողմից` հայտատուի ներկայացրած գործարար ծրագրի գնահատման արդյունքում տրված եզրակացության հիման վրա։
Յուրաքանչյուր տարի շահագործողը ներկայացնում է հաշվետվություններ հերթական հայտարարագրերի տեսքով, որոնցում նշվում են ներգրավված ներդրումների, արտադրության և աշխատողներիի քանակ վերաբերյալ տվյալները ‘ համեմատած գործարար ծրագիրը ցույց տրված տվյալների հետ:
Կատարելով ներդրումներ Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտիներից մեկում, բիզնեսները ստանում են աջակցող միջավայր և մուտք գործում երկրի կարևոր ոլորտների աճի ներուժը: Համապատասխան պլանավորման և մասնագիտական ուղղորդման շնորհիվ ընկերությունները կարող են հաջողության հասնել և զգալիորեն նպաստել Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտիների տնտեսական զարգացմանը:
MB Legal իրավաբանական ընկերությունը տրամադրում է համապարփակ իրավաբանական աջակցություն՝ Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտիներում ներդրումներ կատարելու բարդությունները հաղթահարելու համար՝
- Իրավաբանական խորհրդատվություն. Մեր փորձառու իրավաբանները կտրամադրեն մանրամասն խորհրդատվություն ազատ տնտեսական գոտիների կարգավորող իրավական շրջանակի վերաբերյալ։
- Հարկային և մաքսային աջակցություն․ Մեր թիմը կօգնի ձեզ լիարժեք օգտվել ազատ տնտեսական գոտիների օպերատորների համար հասանելի հարկային արտոնություններից և մաքսային կարգերից՝ առավելագույնի հասցնելով ձեր ֆինանսական արդյունավետությունը։
- Թույլտվությունների և լիցենզիաների ձեռքբերման աջակցություն. Մենք կզբաղվենք անհրաժեշտ թույլտվությունների և լիցենզիաների ձեռքբերման գործընթացով՝ հեշտացնելով ԱՏԳ օպերատոր դառնալու ձեր ուղին։
